Bệnh do HPV
1. HPV là gì?
Human Papillomavirus (HPV) là một loại virus gây u nhú ở người, lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất hiện nay1. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính HPV đã gây ra 620 nghìn ca ung thư ở nữ giới và 70 nghìn ca ung thư ở nam giới vào năm 20192.
Tiêm phòng, tầm soát HPV và điều trị các tổn thương tiền ung thư là cách phòng ngừa hiệu quả ung thư cổ tử cung1,2. Hãy gặp bác sĩ để tìm hiểu thêm về việc phòng ngừa HPV.
Hình 1. Human Papillomavirus
(Nguồn: Freepik, Accessed 8th May 2024)
2. HPV lây qua đường nào?
Đường lây truyền phổ biến của HPV nhất là quan hệ tình dục qua đường âm đạo, dương vật, hậu môn hoặc miệng. Ngoài ra, HPV có thể lây qua tiếp xúc thân mật, da kề da với người bị nhiễm bệnh.2
Người nhiễm HPV có thể truyền bệnh cho người khác ngay cả khi không có dấu hiệu hoặc triệu chứng.2
3. Dấu hiệu nhiễm HPV
Phần lớn mọi người sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào khi nhiễm HPV. Hệ thống miễn dịch trong cơ thể thường loại bỏ HPV trong vòng 2 năm mà không có ảnh hưởng lâu dài. Tuy nhiên, HPV có thể dẫn đến mụn cóc sinh dục hoặc ung thư2.
Mụn cóc sinh dục có thể gặp ở cả nam và nữ. Bệnh thường không có triệu chứng. Nếu có, thường gây ngứa, đau và khó chịu ở vị trí bị mụn cóc3.
Ung thư3: HPV có thể gây ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật hoặc hậu môn. Ngoài ra, HPV có thể gây ung thư vùng hầu họng.
- Ung thư cổ tử cung:
- Phụ nữ mắc ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu hoặc tiền ung thư thường không có triệu chứng. Chỉ khi khối u phát triển lớn hoặc ảnh hưởng đến chức năng cơ thể thì triệu chứng mới xuất hiện.
- Triệu chứng bao gồm: chảy máu âm đạo bất thường, chảy máu giữa chu kỳ kinh nguyệt, thời gian dài hơn, chảy máu sau và trong khi quan hệ, sau mãn kinh, chảy máu sau khi đi vệ sinh hoặc khám phụ khoa; đau bụng dưới hoặc xương chậu
- Ung thư âm hộ, âm đạo:
- Huyết trắng hôi, chảy máu âm đạo bất thường, rong kinh, đau hoặc chảy máu khi giao hợp, đau vùng bụng dưới.
- Ung thư dương vật và hậu môn:
- Triệu chứng ung thư dương vật: có nốt sần nhỏ, mụn nước hoặc đóng vảy, nổi u cục trên dương vật, dịch tiết có mùi hôi dưới bao quy đầu, nổi hạch vùng bẹn, cảm giác đau rát khi quan hệ tình dục hoặc ngay cả khi sinh hoạt bình thường.
- Triệu chứng ung thư hậu môn: giai đoạn đầu thường đại tiện ra máu. Đau, buốt mót hoặc cảm giác đại tiện không hết phân.
4. Phòng ngừa HPV
Tiêm phòng HPV3: là cách an toàn và hiệu quả để ngăn ngừa HPV và các bệnh ung thư liên quan đến virus này.
- Áp dụng cho cả nam và nữ từ 9 đến 45 tuổi.
Sử dụng bao cao su đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục để giảm nguy cơ mắc HPV và các bệnh lây qua đường tình dục khác4.
Sàng lọc ung thư cổ tử cung5:
- Phụ nữ nên được sàng lọc 5-10 năm/lần bắt đầu từ tuổi 30.
- Phụ nữ nhiễm HIV nên được sàng lọc 3 năm/lần bắt đầu từ tuổi 25.
Xét nghiệm HPV: cho các đối tượng có nguy cơ cao2.
Hãy gặp bác sĩ để tìm hiểu thêm thông tin về bệnh và việc chủng ngừa HPV cho chính bản thân và gia đình bạn.
Tài liệu tham khảo:
1. STD Facts - Human papillomavirus (HPV). (n.d.). https://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv.htm (Accessed March 24, 2024).
2. World Health Organization: WHO & World Health Organization: WHO. (2024, March 5). Human papillomavirus and cancer. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papilloma-virus-and-cancer (Accessed March 24, 2024)
3. Hội Y học Dự Phòng Việt Nam. (2023). Khuyến cáo lịch tiêm chủng vắc xin cho mọi lứa tuổi ở Việt Nam (2nd ed.). Nhà xuất bản Y học.
4. STD Facts - HPV and men. (n.d.). https://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv-and-men.htm (Accessed March 24, 2024).
5. Cervical cancer screening. (2023b, April 27). Cancer.gov. https://www.cancer.gov/types/cervical/screening#_7 (Accessed March 24, 2024)